Hoşköy Mahallesi | Web Sitesi
Findik Yetistiriciligi
FINDIK YETİŞTİRİCİLİĞİ
Türkiyedeki üretimi çok eskilere dayanan fındık,geleneksel ihraç ürünü olma niteliğini devam ettirmekte ve ülke ekonomisine oldukça büyük katkıda bulunmaktadır.
Fındık üreten ülkeler arasında saha,üretim ve ihracat bakımından ilk sırada yer almamıza karşılık,birim sahadan alınan ürün bakımından diger üretici ülkelerin gerisinde bulunmaktayız.Yıldan yıla dalgalanma göstermekle birlikte ülkemizdeki fındık üretim artışı denetimsiz ve kontrolsuz olarak genişleyen üretim sahasından karşılanmaktadır.
Dünya fındık ihracatındaki ülkemizin payının yüksek olması, fındık çeşitlerimizin kaliteli olmasına ve dünya fındık üretim alanının büyük çoğunluğunun elimizde olmasına bağlı bulunmaktadır.
Fındık çerezlik olarak tüketildiği gibi, pastacılık ve şekerleme sanayiinde geniş ölçüde kullanılma alanına sahiptir. Üretilen fındığın %10-15'i ise ülke içerisinde çerezlik olarak ve yeni oluşan pasta ve şekerleme sanayiinde tüketilmektedir.İşlenmiş ve mamul olarak fındık ihracatımız ise çok az bulunmaktadır.
Fındığın bir çok üretim ve pazarlama sorunları bulunmaktadır.Üretim sorununun başında verim düşüklüğü gelmektedir.Fındık bahçelerinin yaşlı ve çok sık dikilmiş olması,tozlayıcı noksanlığı,budama,gübreleme ve mücadele gibi teknik uygulama noksanlıkları verim düşüklüğünün en önemli sebepleridir.Pazarlama sorunlarının başında ise o yıl üretilen fındığın ihraç edilmemesi ve buna bağlı olarakta yıldan yıla stokların oluşmasıdır.
Fındık üreticilerine yardımcı olmak amacıyla, üretimde dikkat edilmesi gereken teknik konulara agırlık verilmiş ve üretimde karşılaşılan güçlükler dikkate alınarak çözümüm yolları önerilmiştir.
Fındık Karadenizbölgesinde yaklaşık 3150 köyde, Türkiye nufüsunun %7.5' olan 3.205.000 kişinin diger bir yaklaşımla 400.000 dolaylarındaki çiftçi ailesinin tek geçim kaynağıdır. Ayrıca Türkiye ekonomisi için de büyük bir önem taşımaktadır. Zira fındık dış satımımıza 1978-1980 yılları arasında % 13-16 oranında, 1981 - 1980 yılları arasında % 4-6,5 oranında katkıda bulunmuştur. Son yıllardaki katkı payının azalması genel ihracatımızın 3-3.5 kat artış göstermesinde kaynaklanmaktadır. Fındık ayrıca tarımın yapıldığı çok meyili toprak derinliği az olan arazilerin değerlendirilmesinde ve erozyona karşı korunmasında da etkili olmaktadır.
Giresun Fındık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü kayıtlarına göre 1982 yılında Türkiye fındık dikim alanının 415.358 hektar dolaylarında olduğu tahmin edilmiştir. Ancak değişik kişi ve kuruluşlar fındık alanı ve üretim miktarını farklı tahmin etmektedirler. Bu çelişkili durumun ortadan kaldırılması için Türkiye'deki fındık üretim alanının kesin olarak bilinmesi zorunluluğu vardır. Ülkemizde fındık ,Ordu ,Giresun, Trabzon ,Sakarya, Bolu ve Samsun illeri başta olmak üzere 12 ilde ekonomik olarak İstanbul ve Bursa illeri başta olmak üzere 20 ilde de çerezlik olarak üretilmektedir.
Özellikle son 10-15 yıl içeresinde Türküye'de hızlı bir üretim alanı artışı olmuştur. 1973 yılnda 360.091 hektar dolaylarında olduğu tahmin edilen fındık üretim alanları 1982 yılları arsında 415.358 dolaylarına yükselmiştir. 1973-1982 yılları arsında göürülen 55.267 hektarlık artışın 26.357 hektarlık kısmı Samsun ili dahil olmak üzere Batı Karadeniz bölgesinde,24.606 hektarlık kısmı ise Doğu Kardeniz bölgesinde olmuştur. Bu dönem içeresindeki alan genişlemesi Doğu Karedeniz bölgesinde %29.26 oranında gerçekleşmiştir. Fındığın özellikle Batı Karadeniz bölgesinin verimli, düz ve az meyili arazilerine kaymasının sebepleri, bu dönem içersinde fındığın satış garantisinin olması,yüksek taban fiyatı ile desteklenmesi ve arazilerin yeni fındıklığa tahsis edilmesi sonucu %30 - 50 oranında daha yüksek ürün vermesidiri
Türkiye'de dektara fındık verimi ortalanması 1969-1972 yılları arasında 61.33 kg dolaydarında iken 1979 - 1982 yılları arasında 70.50 kg dolaylarına çıkmıştır On yıl içersinde meydana gelen %18.80 oranındaki verimartışı, üretim tekniğinin nispeten iyi uygulanmasından ziyade verimli, düz ve taban arazilerde yetiştirilmesinden ileri gelmektediri
Dünya fındık üretim alanı 525.000 hektar dolaylarında bulunmaktadır. Bu üretim alanının %79.16'sı Türkiye'de, %6.47'si İspanya'da ve %2.47'si A.B.D.'de 100kg dolaylarında bulunmaktadır. Türkiye'de verimin düşük olasının birçok sebepleri bulunmaktadır.
Türkiye'de Fındık verimin düşük olmasının sebepleri.
-
İşletmelerin büyüj çoğunluğu çok parçalı ve yeterli büyüklükte degildir.
-
Fındık bahçeleri yaşlı ve birçoğu ekonomik ömrünü tamamlamıitır.
-
Arazilerin çok meyili ve toprak-su muhafaza tedbirleri alınmadan bahçeler kurulmuştur.
-
30 dektarın küçük fındık aile işletmelerinde elde edilen gayrisafi gelir bu işletmelerin işletme masraflarını karşılayamakta ve bu yüzden budama gübreleme ve mücadele gibi kültürel uygulamalar usülünde uygun ve yeterince yapılmamaktadır.
-
Fındık bahçelerinin kurulmsısnda tozlatıcı çeşitleri yer verimediğinden meyve tutum oranı azalmakta ve necitede verim düşmektedir.
Çizelge 1. : Takvim Yılı İtibariyle Türkiye Genel İhracatı ve Türkiye Fındık İhracatı (Dolar Olarak)
|
Yıl
|
Türkiye Genel İhracatı
|
Türkiye Fındık İhracatı
|
Oran (%)
|
|---|---|---|---|
|
1979
|
2.261.195.000
|
352.992.000
|
15.61
|
|
1980
|
2.910.121.000
|
394.849.357
|
13.57
|
|
1981
|
4.702.933.000
|
301.772.317
|
6.42
|
|
1982
|
5.745.973.000
|
240.694.367
|
4.18
|
|
1983
|
5.727.879.000
|
245.985.846
|
4.29
|
|
1984
|
7.133.602.000
|
304.800.290
|
4.27
|
Çizelge 2. Türkiye Fındık Üretim Alanları (Hektar)
|
İller
|
Saha
|
|---|---|
|
Ordu
|
120.000
|
|
Giresun
|
106.300
|
|
Trabzon
|
61.024
|
|
Sakarya
|
42.322
|
|
Bolu
|
32.794
|
|
Samsun
|
27.035
|
|
Zonguldak
|
10.205
|
|
Rize
|
3.800
|
|
Kocaeli
|
2.069
|
|
Artvin
|
1.800
|
|
Kastamonu
|
1.425
|
|
Sinop
|
584
|
|
Diğer İller
|
6.000
|
|
TOPLAM
|
415.358
|
Kaynak: Bağ-Bahçe bitkileri özel ihtisas komisyonu fındık çalışma grubu raporu Ekim 1982
Çizelge :3 Türkiyedeki fındık saha artışı ve oranları.
|
BÖLGELER
|
1973 Yılı
|
1980 Yılı
|
1973-1982 Yılı
|
|||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Saha
(Ha) |
Oran
(%) |
Saha
(Ha) |
Oran
(%) |
Saha
Artışı (Ha) |
Artış
Oranı (%) |
|
|
Dogu
Karadeniz Bölgesi |
268.318
|
74.51
|
292.924
|
70.52
|
24.606
|
9.17
|
|
Batı
Karadeniz Bölgesi |
90.077
|
25.02
|
116.434
|
28.03
|
26.357
|
29.26
|
|
Çerezlik
Bölge |
1.696
|
0.47
|
6.000
|
1.45
|
4.304
|
253.77
|
|
TOPLAM
|
360.091
|
100
|
415.358
|
100
|
55.267
|
292.20
|
Kaynaklar :
1- Meyvecilik Özel ihtisas komisyonu fındık grubu raporu Eylül-1976
2- Bağ Bahçe bitkiler özel ihtisas komisyonu fındık çalışma grubu raporu Ekim-1982
Çizelge: 41969-1972 ve 1979-1982 Yılları arasında Türkiye fındık üretim alanı. üretim ve verim durumu
|
Yıllar
|
Alan (1000 Ha)
|
Üretim (100 Ton)
|
Verim (Kg.Da)
|
|---|---|---|---|
|
1969
|
297.4
|
171.6
|
57.7
|
|
1970
|
312.9
|
264.4
|
84.5
|
|
1971
|
323.8
|
165.9
|
51.2
|
|
1972
|
350.4
|
185.9
|
53.0
|
|
ORTALAMA
|
321.1
|
196.9
|
61.3
|
|
1979
|
395.3
|
292.0
|
74.2
|
|
1980
|
401.9
|
238.0
|
59.2
|
|
1981
|
411.4
|
395.0
|
96.0
|
|
1982
|
415.4
|
220.0
|
53.0
|
|
ORTALAMA
|
406.0
|
286.3
|
| 70.5 |
Kaynak :
1- Meyvecilik özel ihtisas komisyonu fındık grubu raporu, Eylül -1976
2- Bağ -Bahçe bitkiler özel ihtisas komisyonu fındık çalışma grubu raporu Ekim-1982
Çizelge: 5. Fındık üreten ülkelerin fındık üretim alanları, üretim miktarları ve verim durumları
(Üretim ve verim 1979-1982 yılları ortalamasıdır.)
|
Ülkeler
|
Alan (Ha)
|
Oran (%)
|
Üretim (Ton)
|
Oran (%)
|
Verim (Kg/Da)
|
|---|---|---|---|---|---|
|
Türkiye
|
415.358
|
79.16
|
286.250
|
67.68
|
68.91
|
|
İtalya
|
62.347
|
11.88
|
105.920
|
24.04
|
169.88
|
|
İspanya
|
34.000
|
6.47
|
17.750
|
4.20
|
52.20
|
|
A.B.D
|
13.000
|
2.47
|
13.020
|
3.08
|
100.15
|
|
TOPLAM
|
524.705
|
422.020
|
|
|
|
Kaynak:
1- Fındık Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü Kayıtları
2- Fiskobirlik Genel Müdürlüğü Kayıtları
SİSTEMATİKTEKİ YERİ
|
Bölüm
|
Spermatophyta
|
Tohumlu bitkiler
|
|---|---|---|
|
Alt Bölüm
|
Angiospermae
|
Kapalı tohumlar
|
|
Sınıf
|
Dicotyledoneae
|
İki çenekliler
|
|
Takım
|
Fegales
|
Kayıngiler
|
|
Familya
|
Betullaceae
|
Huşgiller
|
|
Alt familya
|
Coryleae
|
Fındıkgiller
|
|
Cins
|
Corylus L.
|
Fındık
|
Fındık Rehber'e göre 12. Beijerinck'e görede 20 tür ihtiva etmekte isede önemli olan ve kültürlü yapılan türler; Corylus avellana L-Adi fındık Corylus colurna L-Türk fındığı ve Corylus mexima Mill-lambert fındığıdır Ayrıca muhtelif türlerin melezleride önemlidir .Bazı varyetelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
Fındık türlerinin ayrılmasında dikkate alınan en önemli özellik zuruf şekli ve yapısıdır .Bunun yanında bazen yaprak morfolojileri ve göbek bağının yönüde dikkate alınmaktadır. Aynı tür içerisinde meyve şekilleri farklı varyetelerde bulunabilmektedir.
